Woensdag 30 april
Terwijl Nathalie en Somaya op school aan de slag gingen, richtten wij (Sanaa en Fieke) zich op de thuisbegeleiding van 2 kinderen met autisme of een ontwikkelingsstoornis. In twee weken bezochten we deze gezinnen meerdere keren om samen met de moeder te observeren thuis en om eerste stapjes te zetten in een programma voor thuis. Een van de ouders, de moeder van een jongetje met autisme, nam deel aan de cursus voor ouders. De andere moeder niet, want haar dochtertje heeft weliswaar een ontwikkelingsstoornis, maar zo anders, dat de cursus voor haar minder geschikt was. Daarom werd de thuisbegeleiding voor dat meisje individueel vorm gegeven.
De cursus voor ouders bestond uit zes bijeenkomsten, waarin we uitleg gaven over autisme aan de hand van 6 thema’s en waarin we samen oefende, rollenspellen speelden, opdrachten maakten, in groepjes werkten en discussieerden. De voorbereiding alleen al, was een uitdaging. Sanaa en Fieke liepen zich het vuur uit de sloffen. We wilden alle deelnemers (ouders, leerkrachten en begeleiders) een map geven voor het materiaal. In Nederland loop je naar de Bruna en koop je al je spullen in. In Marokko gaat dat toch net iets anders. Geen Bruna hier, dus hoe kom je erachter waar je dan naartoe moet?
Dat is heel makkelijk. Al snel merkte we dat in Ouarzazate de enige echte ‘ons kent ons’ cultuur heerst waardoor iedereen elkaar aanspreekt en ook wij erg vriendelijk werden geholpen door de mensen op straat. Na vijf minuten stonden we bij de boekhandel. Na 40 minuten stonden we buiten met 12 mappen en 36 insteekhoesjes. Die klus hadden we toch even mooi geklaard. Vervolgens zijn we die eerste dag nog ongeveer zes keer terug geweest om extra spullen te kopen of te kopiëren. Elke keer werden we met open armen ontvangen en waren ze met zessen onze printjes aan het uitprinten en de spullen vanuit elk hoekje van de winkel bij elkaar aan het vergaren. Een ding is zeker, de eerste vrienden hebben we al gemaakt!
De eerste dag was heel spannend. Na een heerlijke lunch en overleg met elkaar 
was het zover. Ondanks de goede voorbereiding van Maretha en Elly was er lichte stress voelbaar bij hen of het allemaal goed zou gaan en of de ouders wel zouden komen. Bij aanvang van de cursus was deze spanning nauwelijks meer voelbaar. Het grootste gedeelte van de ouders was aanwezig. Daarnaast waren de leerkrachten en alle andere betrokkenen aanwezig. Twee uur lang hebben zij aandachtig zitten luisteren naar de informatie. Sanaa heeft de informatie vertaald en toegelicht wat erg fijn was voor de ouders en leerkrachten. Het was voor de ouders nog wel even aftasten en het moest allemaal even bezinken.
Tijdens de tweede cursusmiddag merkten we al dat ouders meer op hun gemak waren en ook hun plekje in de groep wat meer hadden gevonden. Ze stelde goede vragen en ook persoonlijke vragen over hun eigen kind. Ze wisselden al wat ervaringen met elkaar uit. Dit was mooi en fijn om te zien. De ouders en leerkrachten kregen de opdracht om in een groepje met een doos, papier en stiften een winkel te maken. Om zich te kunnen verplaatsen in een kind met autisme waren er twee regels. Ze mochten niet praten en geen oogcontact maken . In het begin was het wel even zoeken. Lang niet iedereen is dit soort opdrachtjes gewend en sommigen zaten onwennig met de stift in hun hand. Al snel kregen verschillende ouders de smaak te pakken en ontstond er gelach, ingewikkelde communicatie en veel plezier. Vervolgens hebben we het nabesproken en konden de ouders en leerkrachten hun ervaringen delen. Ze vonden het erg lastig om niet te praten en geen oogcontact te maken en een van hen merkte op dat ze het ook best 
ongezellig vond.
Al met al, een geslaagde opdracht waarmee het ijs gebroken werd. In de daaropvolgende bijeenkomsten ging ook een van de meest verlegen moeders steeds meer vertellen over haar kind. We waren echt getroffen door het feit dat ze uiteindelijk ook dingen ging vertellen over het soms vreemde gedrag van haar kind, die we al wel hadden gezien bij de thuisbezoeken, maar waarvoor ze zich zo schaamde dat ze daar niet over wilde praten. Deze moeder vond zoveel (h)erkenning bij andere ouders en bij alle voorbeelden op video van andere kinderen met autisme, dat ze steeds opener werd. Dat was zo mooi om te zien dat we er allemaal door ontroerd raakten.
Na de cursusmiddagen gingen we vaak wat drinken of eten met ons team om onze 
eigen ervaringen met elkaar uit te wisselen. Vervolgens moest er natuurlijk nog gewinkeld worden waarbij het onderhandelen met de winkeleigenaren niet kon ontbreken. Maar naarmate de tijd vorderde werd ons programma steeds drukker: supervisie in de avonduren van Elly gehad om het plan van aanpak voor de volgende dag te bespreken, voorbereiden van de volgende cursusbijeenkomst, nog meer kopieën maken of materiaal zoeken, voorbereiden van de thuisbegeleiding en intussen kregen Elly en Maretha steeds weer nieuwe aanmeldingen van ouders die ook advies wilden voor hun kind: van problemen met eten tot ernstige ontwikkelingsproblemen, van epilepsie tot leesstoornis, van hyperactiviteit tot verslaving of forse agressie bij een adolescent. Wat een programma en eigenlijk ook wat een structuur. Toch die Nederlandse invloeden die we niet zo goed los kunnen laten 😉
Voldaan en moe kwamen we ’s avonds steeds terug in ons gastverblijf. We logeren bij een ouder echtpaar waarvan de vrouw, die wij Ghelty (tante) noemen, geweldig voor ons zorgt. Elke avond wacht ze ons op met een heerlijk maal en ’s ochtends vertrekken we pas na een ontbijt met vers gebakken brood, pannenkoekjes of andere heerlijkheden. Tonnetje rond zullen we terug komen Daarna onder de “wol” in onze warme kamer en goed slapen voor een nieuwe dag vol indrukken en ervaringen.
Sanaa en Fieke