Ervaringen van (Marokkaans-)Nederlandse vrijwilligers

Hoe hebben de Nederlandse en Marokkaans-Nederlandse vrijwilligers de uitwisselingsbezoeken ervaren en wat “nemen ze mee terug”?

Maretha de Jonge

Het is ongelofelijk bijzonder om met mensen samen te werken met zulke verschillende achtergronden en ervaringen. Het is niet altijd makkelijk om met elkaar te communiceren, elkaar te begrijpen en elkaars verschillen te appreciëren. Maar oprechte nieuwsgierigheid naar ieders visie, en de passie die we delen voor het werken met de kinderen en hun omgeving, maken dat ieder bezoek verrijkend is.

Wat neem ik ervan mee? De uitwisselingsbezoeken verrijken mij met nieuwe ideeën en inspiratie. Door mijn mooie vak eens uit te oefenen in een geheel andere omgeving, met andere samenwerkingspartners en met veel minder middelen, kan ik niet anders dan van het gebaande pad afwijken. Dat zet mij aan het denken over wat er nu echt belangrijk en noodzakelijk is in de zorg, over verworvenheden in Nederland die ook hun keerzijde hebben. Nu we in Nederland weer terugkeren naar zorg in de buurt en betrekken van het netwerk, kunnen we veel leren van Marokko. Ondanks de grote verschillen staan we voor dezelfde uitdaging: zoeken naar de kern van wat nodig is om kinderen met ontwikkelingsstoornissen goede zorg te bieden en zoeken naar de meest praktische en uitvoerbare manier om deze zorg als samenleving te organiseren.

Elly Stallen

Na enige aarzeling zei ik toch nog impulsief “ja ik ga met je mee”, toen Maretha mij vroeg een bijdrage te leveren aan Stichting Nour. Ik ben blij dat ik dat gedaan heb en ik blijf er ook graag in de toekomst aan bijdragen. Het werk in Marokko heeft mij veel gebracht en geleerd en mooie beelden op mijn netvlies achtergelaten. Ik zie de hartelijke, gulle en strijdbare vrouwen van Ibtisama voor me: moeders die het beste willen voor hun kind en bereid zijn daar veel voor te doen en te leren. Ik denk aan de kinderen met autisme of het syndroom van Down die elk hun eigen beperkingen hebben, maar ook hun eigen sterke kanten en talenten. Bijvoorbeeld Y. die

Wat neem ik ervan mee? Wat ik zelf heel leerzaam vind is samen met moeders en collega’s goed te kijken naar de kinderen: wat kunnen ze, wat kunnen ze nog leren, hoe kan je dat aanpakken en wat kan de oorzaak zijn van gedragsproblemen? Het is leuk om verschillende manieren van leren, werken en spelen uit te wisselen. We speelden met water en scheerschuim. Ook de moeders deden mee en werden nat, net als wij. Samen zagen we hoeveel kinderen leren van spelen en hoe leuk dat kan zijn.

Samira

Woorden schieten tekort om te beschrijven hoe overweldigend het was om dit te ervaren. Met tranen in mijn ogen en een dubbel gevoel, heb ik de deur achter me moeten sluiten in de hoop dat ik nog een keer terug zal gaan om in de volgende stap weer mijn steentje bij te dragen en nog veel meer ervaring op te doen.

Wat neem ik ervan mee? Ik heb in kort tijd veel geleerd over kinderen met autisme. De gedrevenheid van de moeders en andere betrokkenen kon ik zo intens voelen dat het me elke dag weer meer kracht gaf de druk geplande dagen door te komen. Wat mij opviel is dat we ondanks onze verschillende ervaringen en achtergronden een fijn en succesvol team vormden, waarin ruimte was voor elkaars ideeën en oplossingen. De meegenomen Nederlandse nuchterheid en structuur was zeker nuttig en werd goed ontvangen. Tegelijkertijd heb ik geleerd dat je niet zomaar ergens het roer om kunt gooien, maar dat je door jezelf flexibel op te stellen veel meer plezier beleeft op weg naar je doel!! Ik neem ook iets mee voor mijn eigen moederschap 🙂 Door wat ik gezien en ervaren heb

Susanne Klok-van Reedt Dortland

Het was fantastisch, indrukwekkend en bewonderenswaardig wat ik heb gezien tijdens mijn verblijf in Ouarzazate. Met ongelofelijk veel enthousiasme, leergierigheid en een grote portie lef en doorzettingsvermogen zetten moeders en lokale professionals zich in voor een betere toekomst voor deze kinderen. Deze kinderen hebben een beperking, maar hebben ook veel mogelijkheden die nu gezien worden. Wat neem ik ervan mee?

Wat neem ik ervan mee? Ik heb verschillende dingen geleerd. Als eerste: ambities en passies kunnen in snel tempo werkelijkheid worden! Ik heb mogen ervaren hoeveel stappen je kunt maken door van elkaar te leren, ook al ben je afkomstig van twee behoorlijk verschillende culturen. Eén doel hebben, en elkaar volledig respecteren, open staan voor elkaar en voor datgene wat iedereen kan. Daardoor hebben we tijdens de summerschool ontzettend veel van elkaar geleerd: de kinderen, moeders, vrijwilligers en wijzelf. Ten tweede heb ik ervaren wat het betekent de taal niet machtig te zijn. Dan voel je je onmachtig

Fieke van den Broek

Toen ik werd gevraagd om bij te dragen aan het project in Marokko, sprong ik een gat in de lucht en had ik mijn antwoord meteen klaar: “Ja ik wil!” Tegelijkertijd had ik veel vragen: Wat kan ik verwachten? Wat kan ik bijdragen? Wat kan ik leren en welke kennis kan ik mee terug nemen naar Nederland?

Wat neem ik ervan mee? Normaal ben ik iemand die houdt van structuur, orde en planning. Ik heb het liefst alles tot in de puntjes geregeld en weet waar ik aan toe ben. Dit heb ik voor twee weken héél even opzij moeten zetten. Dat ging eigenlijk best wel goed! Ik heb een kijkje mogen nemen in de cultuur van Marokko en heb ik daar veel over geleerd. Deze ervaring zal ik zeker meenemen als ik aan het werk ga als orthopedagoog. Ik denk dat ik me beter kan verplaatsen in Marokkaanse mensen in Nederland. De reis naar Marokko heeft mij ook doen stilstaan bij

Via de universiteit hoorde ik over het project van stichting Nour. Hoewel het uitwisselingsbezoek middenin mijn stageperiode viel, nam ik twee weken vrij en kon mee! Samen met Somaya, ook studente, richtten wij ons op moeilijk gedrag van kinderen in de klas van Ibtissama. Een uitdagende taak!

Wat neem ik ervan mee? Het is mij duidelijk geworden dat het, ondanks dat ik de taal niet sprak, wel degelijk mogelijk is een band op te bouwen. Ik leerde hoe belangrijk lichaamstaal is en hoe fijn het dan is dat de mensen daar zo open, liefdevol en geduldig zijn. Wat was het bijzonder om verschillen in cultuur van zo dichtbij mee te maken. Ook in Nederland hebben we diverse culturen. Na dit bezoek is het mij nog duidelijker geworden hoe belangrijk het is om hier met wederzijds respect en begrip mee om te gaan en je er in te verdiepen zonder te oordelen. In mijn loopbaan als toekomstig neuropsycholoog zal ik deze ervaring goed kunnen gebruiken.

Dienke Bakker

Dit keer ben ik de gelukkige die mee mag naar Ouarzazate om hopelijk iets toe te voegen aan het onderwijs van Ibtisama. Maretha heeft me (te) goed voorbereid: niets zal hetzelfde zijn als in Nederland. Maar wat ik aantref in de klas, overtreft mijn verwachtingen! Mijn bijdrage bestond uit het introduceren van thematisch werken. Na mijn aftrap gaat de equipe van Ibtisama zelf aan de slag met deze voor hen nieuwe manier van werken. Ze overtuigen ons meteen! Met grote inspiratie, toewijding en enthousiasme zijn ze aan het werk.

Wat neem ik ervan mee? Ik heb kennis gemaakt met een voor mij nieuw en prachtig systeem: TEACCH! Iedere leerling werkt per dag 2x, in een blokje van ongeveer een half uur, zelfstandig op zijn/haar niveau. De drie uit te voeren taakjes worden zorgvuldig door de educatrices uitgezocht en klaargelegd. Wat een rust, concentratie en autonomie. Je kunt bijna een speld horen vallen in de klas. Waar nodig krijgen de kinderen hulp en begeleiding.

Khadija Azahaf

Aangekomen bij Ibtissama hoorden wij muziek: er werd voor ons gezongen en geklapt. De kinderen uit Ibtissama en uit de buurt hebben een welkomsliedje ingestudeerd waarin onze namen voorkwamen. Ik moest een traantje van ontroering wegpinken. Ik was onder de indruk hoe de school eruit zag. De ruimte is klein, meubilair is ouderwets en zwaar. Er is chaos, en toch is er gezelligheid, veel energie en heerst er een vrolijke, familiaire sfeer. Maretha en ik hebben in een kleine 2 weken veel bereikt. We hebben rekenlessen en taallesjes op verschillende niveaus gegeven. De kinderen waren enthousiast en deden goed mee. Er waren 2 kinderen die nog nooit wat hardop gezegd hadden. Maar tijdens een taalles waarbij ze betrokken werden hebben ze wat geroepen. Wat een cadeau!

Wat neem ik ervan mee? De verschillen tussen het Speciaal onderwijs in NL en in Marokko zijn te groot om te benoemen. Ik wil een paar positieve en bijzondere ervaringen met jullie delen:

Souhailla Harsal

Het was een super leerzame, indrukwekkend week in Ouarzazate. We hebben in korte tijd veel bereikt. De vrijwilligers zitten in een kleine ruimte maar ondanks de drukte en gebrek aan ruimte werkt iedereen hard en weten zij hier heel goed mee om te gaan.

Wat neem ik ervan mee?

Ik heb er veel van geleerd. In deze week heb ik ervaren hoe verschillende disciplines met elkaar samen overlegden en tot adviezen kwamen voor ouders en leerkrachten. Andere disciplines hebben een andere kijk op stoornissen, maar ook een ervaren logopedist kijkt anders naar bepaalde dingen dan ik als student. Door deze ervaring wil ik graag mijn afstudeerstage in een instelling doen waar multidisciplinair gewerkt wordt.

Tot slot heb ik iets gedaan waarmee ik mijzelf heb verbaasd. Ik heb in het Marokkaans-Arabisch een presentatie over communicatie gehouden voor een grote groep.

Irene Homveld

Wat een bijzondere ervaring, een week in Ouarzazate op de school Ibtissama. Wat een warm welkom en hoe bijzonder dat deze vrouwen met zoveel toewijding en inzet de school draaiende houden. Gesitueerd in een woonhuis met kleine ruimtes maar met veel warmte en liefde, dat voel je en zie je.

De vrouwen/educatrices willen graag leren en namen veel van onze consulten op film op. Dit konden we goed gebruiken bij onze presentatie!

Wat neem ik ervan mee?

Nu met alle vluchtelingen in Europa heb ik aan den lijve ondervonden hoe het is om een taal niet te spreken en voor een groot deel afhankelijk te zijn van nonverbale communicatie. Hoe fijn is het dan om te merken dat je welkom bent en je aanwezigheid gewaardeerd wordt.

Voor Marokko had ik niet gedacht dat we zoveel konden bijdragen in zo’n korte tijd. Ik neem mee dat veel mogelijk is als je maar gelooft in je mogelijkheden en in de kracht van anderen! Ik kom graag een keer terug!

Youssra Kharkhach

Nadat ik hoorde over Stichting Nour en het prachtige initiatief, wist ik niet anders dan dat ik me gauw moest aanmelden. En dat deed ik vol enthousiasme!

Als Marokkaanse-Nederlander heb ik altijd de ambities gehad om wat te kunnen betekenen voor kinderen met ontwikkelingsproblemen. Momenteel volg ik de master Orthopedagogiek aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hoe mooi is het als je deze kennis kan delen met psychologen, docenten en ouders in Marokko.

Wat neem ik ervan mee?

In Marokko heb ik gemerkt hoe Nederlands ik eigenlijk ben. Wanneer je even wilt ontbijten wacht je rustig een halfuur op koffie en een croissantje. Marokko is namelijk het land dat geen haast kent. Voor een vakantieganger ideaal! Maar als er gewerkt moet worden om 8 uur s’ochtends is dat toch wel even wennen..

Wat mij het meest is bij gebleven zijn de mensen van de school El Farabi en Stichting Ibtissama: de gedrevenheid, passie, steun en liefde voor kinderen met ontwikkelingsproblemen is zo bijzonder. Bij de eerste stap die ik zet

Sarah

Ik heb geen moment getwijfeld toen ik het bericht voorbij zag komen. Ik riep meteen: ik ga mee! De wens om iets te doen met kinderen en onderwijs in het land waar mijn ouders zijn geboren en opgegroeid is er altijd geweest.

Het was een hele mooie, leerzame en indrukwekkende week. Woorden kunnen niet omschrijven hoe geweldig ik het vond om deze ervaring mee te mogen maken. We hebben in een week tijd veel kunnen betekenen voor de basisschool Al Farabi in Ouarzazate. De docenten, de directeur en de leerlingen hebben ons met open armen ontvangen.

Het was een verrijking om samen te werken met psychologen uit Marrakech.

Wat neem ik ervan mee?

Ik heb in korte periode veel gezien en geleerd. De gedrevenheid van de docenten, de sympathieke directeur en de vrolijke kinderen gaven mij kracht om iedere dag met een enorme glimlach te beginnen.

Wat mij enorm is bijgebleven in het bezoek aan de school Ibtissama. Een enorm warm welkom en tranen in mijn ogen bij het horen van

Studenten WPI University United States

Allysa: I found the interviewing process to be incredibly valuable and eye-opening. Hearing the stories of each individual was very difficult.

Miner: Conducting interviews with families of autistic children in Morocco was a very eye opening experience.

Mohamed: Going into Morocco, I had a very different idea of how the interviews would turn out. I thought we would ask questions and hopefully get a corresponding direct answer. I have had contact with children with autism before; a close friend and someone in my family. How their families had dealt with it was not really a major issue since they had easier access to health care and welfare services. However, after seeing people who had absolutely no idea what to do with their child’s autism, it threw me away.

Wat neem ik ervan mee?

“I will definitely take a lot from this experience and be more grateful.”

“It was amazing. I learned a lot.”

“As a student you often complain about miner issues. I realise now how unimportant these actually are.”

Claudine Dietz

En daar was dan het moment, nu mocht ik het avontuur aangaan en afreizen naar Ouazarzate. Het begon met een symposium, georganiseerd door de ‘Association de psycholgues du CHU (= UMC) Mohammed VI in Marrakech, waar ik een presentatie hield over het herkennen van vroege signalen van autisme en behandeltechnieken. Er was pers aanwezig en we kwamen op het landelijk TV journaal!
De volgende dag reisden we met de bus naar Ouarzazate.