woensdag en donderdag 20-21 juni 2012
D
e afgelopen twee dagen heb ik doorgebracht in het universitair ziekenhuis van Marrakech, Mohammed VI. Er was een programma samengesteld vol ontmoetingen met mensen van allerlei verschillende afdelingen.
Natuurlijk heb ik de afdeling psychiatrie bezocht. Er bestaat nog geen aparte kinderpsychiatrie dus volwassenen en kinderen komen hier samen. Het terrein en de gebouwen zien en vriendelijk, licht en schoon uit. De middelen waarmee men hier moet werken zijn echter minimaal. Diagnostisch materiaal, vragenlijsten of psychologische tests zijn niet voorhanden en er is ook niets gevalideerd of genormeerd in de Marokkaanse populatie. Maar er is een enthousiast team met veel plannen voor de toekomst. Uitwisseling van kennis wordt dan ook als heel belangrijk gezien.
Veel kinderen met ontwikkelingsstoornissen komen echter niet op psychiatrie maar op de afdeling pediatrie terecht. Ook daar ben ik rondgeleid en heb gesproken met het hoofd van de afdeling en de twee psychologen die daar werkzaam zijn. Zij vertellen over de hoeveelheid vragen die ze krijgen over ontwikkelingsstoornissen en hoe weinig ze eigenlijk kunnen doen. In Marrakech zijn wel “Associations”, dus stichtingen die kinderen met autisme of mentale retardatie opvangen en zorgen voor scholing. De kennis en kunde neemt daar geleidelijk aan toe, maar deze zorg is niet voor iedereen bereikbaar.
Buiten Marrakech is dit soort opvang er nog niet. Mensen uit het zuiden (regio Ouarzazate) waar ik naar toe ga, komen als ze het kunnen betalen en organiseren naar Marrakech voor een diagnose. Vaak worden ze medisch onderzocht, soms met een scan, en soms met onderzoek naar visus en gehoor. Een psychiatrische classificatie, zoals autisme, wordt soms gemaakt als het met observatie duidelijk te stellen is. Specialistische diagnostiek is er nog niet. Daarna gaan de mensen weer naar huis met hun kind. Begeleiding of advies is er niet voor hen, noch school of opvang voor hun kinderen. Kortom, we zijn hier niet voor niets.
De
dag wordt afgesloten met een bijzonder feest: de dag van de muziek in het ziekenhuis. Dat is een dapper experiment van de ziekenhuisdirectie want er is vanuit religieuze hoek flink wat weerstand gerezen omdat men daar muziek in het algemeen en zeker in een ziekenhuis niet passend vindt. De verpleegkundigen, die overigens zelf de band vormen en heel aardig spelen, zijn er echter erg vóór want de patiënten kunnen wel wat afleiding gebruiken.
Een van de verplegers hield een geëmotioneerd verhaal over een klein jongetje dat al lang op zaal ligt en waarmee ze geen enkel contact konden krijgen maar die wel hartverscheurend huilde bij elke injectie. Vandaag hebben ze muziek gemaakt aan zijn bed en dit was de eerste keer dat hij contact kreeg met het jongetje en dat hij na het prikken weer te troosten was en afgeleid kon worden.
Na deze muzikale bijeenkomst heb ik afscheid genomen. Overmorgen reis in naar Ouarzazate en gaan we beginnen!